مطالب
ظروف پلی پروپیلن چیست؟
- توضیحات
پلاستیک انواع گوناگونی دارند که با توجه به نوع جنسی که دارند، دارای کاربردهای ویژه ای هستند. پلاستیک پروپیلن یکی از مهم ترین جنس پلاستیک است که کاربرد گسترده ای در صنعت دارد و در قسمت طراحی محصولات و بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد. پروپیلن از خانواده پلاستیک های ترموپلاست می باشد. همچنین از نوع گرمانرم است، گرمانرم به این معنی می باشد که در صورت گرفتن گرما، نرم می شود اما این پلاستیک به طور طبیعی می تواند دمای صد و ده درجه سانتی گراد را تحمل می کند.
Pp چیست
فرمول شیمیایی CH2CH(CH3)n و با نام اختصاری پروپیلن است. پلی پروپیلن یک نوع پلیمر است که از پلیمریزاسیون پروپیلن در دما و فشار نسبتا ملایمی در حضور کاتالیست زیگلرناتا تولید می شود و پلیمری به صورت ایزوتاکتیک تشکیل داده که قادر به متبلور شدن تا 90% می باشد. پروپیلن مولکول شیمیایی می باشد که ساختار نامتقارنی دارد از این رو فرایند پلیمریزاسیونی آن می تواند به 3 نوع توالی منتهی شود و به دلیل ممانعت فضایی گروه های متیل توالی سر به دم دارای نظم ساختاری بالاتری نسبت به دیگر انواع آن می باشد. به طور کلی پلی پروپیلن دارای سه پیکربندی ایزوتاکتیک، سیندیوتاکتیک و اتاکتیک است که در مدل اول گروه متیلی در یک طرف صفحه عبوری از زنجیر اصلی می باشد و در نوع دوم گروه های متیل یه صورت یکی در میان در دو طرف صفحه عبوری از زنجیره قرار می گیرند اما مدل سوم نظم خاصی ندارد.
ویژگی های پلی پروپیلن
برای تولید ظروف یکبار مصرف پ پ یا پلی پروپیلن باید هنگام تزریق داخل قالب المنت های حرارتی گرم شوند تا مذاب شده و سپس با عبور سیال خنک کننده آن را خنک کرده و به شکل مورد نظر تبدیل شود. این نوع پلیمر ضد خش بوده و سطح آن در برابر ضربه مقاوم است البته در صورت وارد شدن نیرو بیش از حد تحمل پلیمر سفیدک می زند. به طور کلی پلی پروپیلن در برابر حرارت، اسید و باز از خود مقاومت نشان می دهد به همین دلیل مورد استقبال واقع شده و کاربردهای بسیاری در صنعت پیدا کرده که یکی از این کاربردها تولید ظروف یکبار مصرف می باشد. از دیگر ویژگی های پروپیلن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قیمت پایین
- ترکیب شدن با فلز و شیشه
- قالب گیری راحت
- سمی و خطرناک نبودن
- در دسترس بودن مواد اولیه
- استفاده مجدد پس از بازیافت
- رنگ پذیری بالا توسط مستربچ ها
- ترکیب شدن با موادی مانند خاک اره و تولید کامپوزیت
یکی از بهترین راه ها برای شناسایی پلاستیک های پروپیلنی حفظ خواص بصری، لامسه و صوتی محصول است، از این مواد در تولید اسباب بازی، درپوش های دهانه گشاد دارویی و بهداشتی، بدنه ماژیک، درخودکار، بدنه باتری خودرو و ... استفاده می کنند.
استفاده پلی پروپیلن در صنعت
این مواد پلیمری نه تنها به صورت گرانول و ورق قابل استفاده هستند بلکه به صورت فیلم نیز می توان از آن ها استفاده کرد. فیلم لایه ای بسیار باریک از ماده سیال یا جامد است و منظور از فیلم پروپیلن لایه باریکی می باشد که در حالت جامد نگه داشته می شود و در دو مدل تولید می شوند. بیشترین استفاده ای که از فیلم های پروپیلنی می شود در ساخت بسته بندی های انعطاف پذیر می باشد به عنوان مثال در بسته بندی چیپس، اسنک، بستنی و مواد مشابه آن است این بسته بندی ها می تواند به صورت های متفاوت تک لایه یا متالایز شده باشد. پروپیلن ها اغلب به یکی از حالت های زیر در مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند:
- ساختاری و مات
- ساختاری و نیمه مات
- فیلم OPP & CPPP
- فیلم BOPP
-
علامت pp روی ظروف پلاستیکی
اگر تا به حال به کف یا پشت ظروف پلاستیکی دقت کرده باشید، احتمالا علامت «pp» را به صورت برجسته درون یک مثلث مشاهده کرده‌اید. این علامت، مخفف عبارت Polypropylene یا همان پلی‌پروپیلن است. پلی‌پروپیلن، نوعی پلاستیک سبک، مقاوم و ایمن است که به‌طور گسترده در ساخت ظروف غذا، انواع بطری، درب‌های پلاستیکی، ظروف دارویی و حتی وسایل آشپزخانه استفاده می‌شود.
وجود علامت PP روی ظروف پلاستیکی، به شما اطمینان می‌دهد که ظروف مورد نظر، مقاومت خوبی در برابر حرارت دارند و شما می‌توانید آنها را بدون نگرانی در مایکروویو یا ماشین ظرفشویی قرار دهید. البته بهتر است که علاوه بر علامت PP، به سایر علائم موجود روی ظروف نیز دقت کنید، زیرا ممکن است علامت دیگری، خلاف این قابلیت‌ها را نشان دهد.
پلاستیک PP با کد بازیافت 5 شناخته می‌شود و قابلیت بازیافت مناسبی دارد. علاوه بر این، فاقد مواد مضری مانند BPA است و به همین دلیل، در دسته پلاستیک‌های بی‌خطر برای تماس با مواد غذایی قرار می‌گیرد. همچنین ظروف دارای نشان PP، معمولا عمر طولانی‌تری دارند. این وسایل نسبت به پلاستیک‌های شکننده و سبک‌تر مانند PS (پلی‌استایرن)، انتخابی ایمن و مقرون به صرفه هستند. بنابراین، اگر به دنبال ظرفی بادوام، سالم، سازگار با محیط زیست و قابل استفاده در مایکروویو، فریزر و ماشین ظرفشویی هستند، وجود علامت pp بر کف ظروف، یک نشانه مهم و کاربردی برای شما است.
پلاستیک pp و pe چیست
پلاستیک‌های PP (پلی‌پروپیلن) و PE (پلی‌اتیلن) از جمله رایج‌ترین و پرکاربردترین پلیمرها در صنایع مختلف مانند صنعت تولید ظروف پلاستیکی، بسته‌بندی، لوازم خانگی و حتی تجهیزات پزشکی هستند. این پلیمرها، هر دو از خانواده پلاستیک‌های سبک‌وزن و قابل بازیافت هستند، ولی ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند.
پلاستیک PP به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، برای ساخت ظروف مایکروویوی، درب بطری‌ها، لوازم آشپزخانه و قطعات صنعتی استفاده می‌شود. پلی‌پروپیلن (PP) از جمله پلاستیک‌های ایمن برای تماس مستقیم با مواد غذایی به‌حساب می‌آید، زیرا فاقد مواد مضری همچون BPA است. همچنین این نوع پلاستیک معمولا با عدد بازیافت 5 شناخته می‌شود و به‌خوبی قابل بازیافت است.
در مقابل، پلاستیک PE بیشتر در تولید نایلون، بطری‌های پلاستیکی، کیسه‌ها و لوله‌ها کاربرد دارد. این نوع پلاستیک که شامل دو نوع اصلی LDPE (پلی‌اتیلن سبک) و HDPE (پلی‌اتیلن سنگین) است، انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به PP دارد. اما مقاومت حرارتی ظروف PE کمتر از ظروف PP است.
در هنگام انتخاب این ظروف، حتما به نوع مصرف، دما و تماس با مواد غذایی توجه کنید، زیرا با وجود اینکه هر دو این مواد، دوست‌دار محیط زیست هستند، تفاوت‌هایی در دوام، کاربرد و خواص فیزیکی خود دارند. این تفاوت‌ها، باعث شده که هر کدام از این پلیمرها، جایگاه و کاربرد خاصی در صنایع مختلف داشته باشند.
مضرات پلی پروپیلن
پلی پروپیلن (pp)، یکی از پرکاربردترین پلاستیک‌ها در کشورهای مختلف است. این نوع پلاستیک در تولید ظروف غذا، بسته‌بندی‌ها، تجهیزات پزشکی و قطعات صنعتی استفاده می‌شود. اما آیا پلی پروپیلن واقعا بی‌ضرر است؟ بررسی‌ها نشان داده است که اگر چه pp در دسته پلاستیک‌های نسبتا ایمن قرار می‌گیرد، اما در برخی شرایط می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی برخی از مضرات این ماده می‌پردازیم:
- آلودگی محیط زیست: یکی از مهم‌ترین مضرات پلی پروپیلن، آلودگی محیط‌زیستی آن در صورت عدم بازیافت صحیح است. اگر این ماده در طبیعت رها شود، تجزیه آن صدها سال طول می‌کشد و به چرخه محیط زیست آسیب می‌رساند.
- احتمال انتشار گازهای سمی: پلی‌پروپیلن در شرایط دمایی بسیار بالا یا هنگام سوختن، ممکن است گازهای سمی مانند دی‌اکسین یا فرمالدئید تولید کند. بنابراین، استفاده از ظروف PP در حرارت‌های بالاتر از حد مجاز توصیه نمی‌شود.
- احتمال آزادسازی ترکیبات مضر: همانطور که بیان شد، پلی‌پروپیلن به دلیل عدم داشتن مواد مضر همچون BPA، برای تماس با مواد غذایی مناسب است. با این‌حال، این ظروف نیز در صورت استفاده نادرست مانند تماس طولانی با روغن داغ یا حرارت بالا، می‌توانند ترکیبات مضری آزاد کنند. در یک مطالعه در سال 2021، مشخص شد که وسایل پلاستیکی نامرغوب حاوی pp، در دمای بالا ذرات ریز پلیمری آزاد می‌کنند؛ ذراتی که در بافت‌های بدن باقی می‌مانند.
فرمول شیمیایی پلاستیک
پلاستیک‌ها ترکیباتی پلیمری هستند که از اتصال واحدهای تکرارشونده به نام مونومر تشکیل می‌شوند. پلاستیک، یک ماده خاص با فرمول شیمیایی مشخص نیست، بلکه هر نوع پلاستیک، فرمول و ساختار متفاوتی دارد. برای مثال، پلی‌اتیلن که در ساخت نایلون و بطری‌ها کاربرد دارد، از مونومر اتیلن به‌دست می‌آید و فرمول شیمیایی آن، به صورت n(C2H4) است. به عبارت دیگر، هزاران واحد اتیلن با پیوندهای کووالانسی به یکدیگر متصل می‌شوند و پلی‌اتیلن را به‌وجود می‌آورند.
پلی پروپیلن (PP) نیز از اتصال واحدهای تکرارشونده مونومر پروپیلن تشکیل می‌گردد و و فرمول شیمیایی آن به صورت n(C3H6) بیان می‌شود. این تفاوت‌های ساختاری، باعث تفاوت در خواص فیزیکی، مقاومت حرارتی، سختی و کاربردهای انواع مختلف پلاستیک می‌شود.
درک فرمول شیمیایی پلاستیک، نه تنها برای تولیدکنندگان اهمیت دارد، بلکه برای مصرف‌کنندگان عادی نیز مفید است. وقتی بدانید ظرف پلاستیکی شما از چه پلیمر و ساختار شیمیایی ساخته شده است، بهتر می‌توانید تشخیص دهید که آیا برای تماس با غذای داغ، استفاده در مایکروویو و یا گذاشتن در فریزر مناسب است یا خیر. از سوی دیگر، شناخت این فرمول‌ها برای انتخاب محصولاتی با کمترین آسیب به محیط‌زیست نیز ضروری است. بنابراین، شناخت علمی پلاستیک‌ها، صرفا یک موضوع تخصصی نیست، بلکه دانشی کلیدی در مسیر انتخاب آگاهانه، مصرف مسئولانه و حفظ سلامت انسان‌ها و محیط‌زیست است.
